Samenvatting
De Rijn werd vroeger terecht het „riool van Europa“ genoemd, want hij werd chronisch met afvalwater belast. In 1986 werd de rivier door een ongeval in een chemische fabriek acuut vergiftigd. Vissen en slakken, mosselen, kreeftachtigen en insekten stierven tussen Basel en Koblenz. Op deze ramp moesten de Rijnoeverstaten wel actief reageren. Hun regeringen gaven de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR) opdracht een plan uit te werken om de rivier te redden. Een jaar later was het Rijnactieprogramma (RAP) een feit. Het doel was de Rijn in de periode tot het jaar 2000 grondig te saneren. Aan het begin van het nieuwe millennium maken wij de balans op. Het resultaat is indrukwekkend. Met de Rijn gaat het „stroomopwaarts“.
1) De waterkwaliteit is fors verbeterd, omdat er minder verontreinigd afvalwater in de Rijn wordt geloosd. Anders gezegd: de puntlozingen van de meeste schadelijke stoffen op de „prioritaire lijst“ namen tussen 1985 en 2000 af met 70 tot 100%. Het percentage gemeenten en industriële ondernemingen dat op rioolwaterzuiveringsinstallaties is aangesloten steeg van 85 naar 95%.
Problematisch blijft stikstof die uit de landbouwgronden diffuus wegsijpelt naar de zijrivieren van de Rijn en zo de Noordzee bemest. Voor een aantal schadelijke stoffen, bijvoorbeeld zware metalen en pesticiden, kon niet aan de hoge ambities van de ICBR worden voldaan.