Waterretentie
De snelheid waarmee water op zijn weg van de bergen naar de zee afvloeit, wegsijpelt of wordt vastgehouden door planten, meren of gletsjers heeft een directe invloed op de hoogwaterproblematiek.
De waterretentie in het Rijnstroomgebied is er duidelijk op achteruit gegaan, als gevolg van intensief grondgebruik voor land- en bosbouw, veelsoortige waterbouwkundige maatregelen in combinatie met riviercorrecties en de aanleg van uitgestrekte woon- en industriegebieden. Daarbij komt nog dat de Rijn zelf door regulering, kanalisatie en bedijking meer dan 85% van zijn natuurlijke overstromingsgebied heeft verloren.
Met andere woorden: de uiterwaard, die fungeert als natuurlijk overstromingsgebied, is gekrompen tot 15% van zijn oorspronkelijke omvang. Op bepaalde trajecten van de Duits-Franse Bovenrijn is het stroomvoerend profiel versmald van soms wel 12 kilometer tot 200 à 250 meter. De loop van de Duits-Franse Bovenrijn is 82 kilometer ingekort, de Duitse Nederrijn 23 kilometer.
De gevolgen hiervan zijn veel snellere hoogwatergolven en hogere topstanden. De tijd die een hoogwatergolf erover doet om van Bazel naar Karlsruhe te stromen is bijvoorbeeld gedaald van 64 naar 23 uur.
Daarom is een van de kernmaatregelen van de landen in het Rijnstroomgebied het verbeteren van de waterretentie, door de rivier daar waar dit nog mogelijk is weer meer ruimte te geven. Verder is het de bedoeling dat overstromingsgebieden minder of anders worden gebruikt en bebouwd.
Retentie en waterstandverlaging maakten in het verleden deel uit van het Actieplan Hoogwater en zijn nu ook verankerd in het internationaal overstromingsrisicobeheerplan en het programma Rijn 2040.
In de Rijnatlas wordt een beeld gegeven van de maatregelen voor waterretentie aan de Rijn.
Meer informatie over de maatregelen vindt u hier. In deze tabel vindt u een overzicht van de actuele stand van de uitvoering en de planning van retentiemaatregelen aan de Rijn.
Wist je dat ...
natuurbescherming ook bescherming tegen overstromingen betekent?
Door uiterwaarden te beschermen en weer in gebruik te nemen, gaat de waterretentie erop vooruit.