ICBR – Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn

Klimaatverandering in het Rijnstroomgebied

Omdat de verandering van klimaatparameters hydrologische processen en de waterhuishouding beïnvloedt, behandelt de ICBR sinds de Rijnministersconferentie van 2007 het onderwerp klimaatverandering.

De effecten van de klimaatverandering veranderen de afvoer van de Rijn en zijn zijrivieren. Hoog- en laagwaterfases zullen zich waarschijnlijk frequenter gaan voordoen en extremer worden. Hoogwatergebeurtenissen kunnen hogere topstanden bereiken en langer aanhouden en daardoor vaker gepaard gaan met (meer) schade. Laagwaterperiodes kunnen problemen opleveren voor de scheepvaart en de drinkwatervoorziening, en hebben een nadelige invloed op de grondwaterkwantiteit (het grondwater wordt minder aangevuld) en de grondwaterkwaliteit. Hogere luchttemperaturen leiden tot hogere watertemperaturen, die op hun beurt – samen met de lagere afvoer – talloze ecologische en chemische veranderingen kunnen teweegbrengen in het water (zie onderstaande rapporten over vroegere en toekomstige veranderingen van de watertemperatuur en de effecten van klimaatverandering op het ecosysteem).

De ICBR heeft in juli 2024 de afvoerscenario’s voor het Rijnstroomgebied geactualiseerd op basis van recente inzichten in klimaatverandering  (zie rapport 297). Er zijn nu nieuwe afvoerprojecties beschikbaar voor de nabije (tot 2060) en de verre toekomst (tot 2100) in representatieve meetstations (zie ook gedetailleerde figuren op de website van de CHR). Als gevolg van de klimaatverandering wordt in de toekomst over het algemeen een toename van de afvoer in de winter en een afname van de afvoer in de zomer verwacht. Het afvoerregime zal meer worden beïnvloed door regen dan door smeltende sneeuw en gletsjers. Er worden steeds vaker zware neerslaggebeurtenissen verwacht, ook in de zomer (zie rapport 306 over de ICBR-workshop "Zware neerslag en stortvloeden").

De ontwikkelingen vertonen grote bandbreedtes. Met deze grote bandbreedtes wordt rekening gehouden bij de uitwerking van adaptatiestrategieën voor het Rijnstroomgebied. De klimaatadaptatiestrategie van de ICBR is te vinden in rapport 219 (2015). De strategie zal voor eind 2025 worden geactualiseerd als onderdeel van het programma Rijn 2040.

***

Rapport 306 (2024): Rapport over de resultaten van de workshop “Zware neerslaggebeurtenissen en stortvloeden: nieuwe risico's en handelingsopties in het Rijnstroomgebied”

Rapport 301 (2024): Ontwikkeling van de temperatuur van het Rijnwater van 1978 t/m 2023

Rapport 297 (2024): Afvoerscenario's klimaatverandering voor het Rijnstroomgebied (en persbericht)

Rapport 219 (2015): Klimaatadaptatiestrategie voor het internationaal Rijndistrict

Rapport 213 (2014): Inschatting van de gevolgen van de klimaatverandering voor de toekomstige ontwikkeling van de temperatuur van het Rijnwater op basis van klimaatscenario's - beknopt rapport

Rapport 214 (2014) (in het Engels): Estimation of the effects of climate change scenarios on future Rhine water temperature development - Extensive Version

Rapport 209 (2013): Presentatie van de ontwikkeling van de temperatuur van het Rijnwater op basis van gevalideerde temperatuurmetingen in de periode 1978-2011 (is geactualiseerd in rapport 301)

Rapport 204 (2013): Actuele stand van de kennis over mogelijke effecten van veranderingen in het afvoerregime en de watertemperatuur op het ecosysteem van de Rijn en mogelijke handelingsperspectieven

Workshop “Effecten van de klimaatverandering op het Rijnstroomgebied“: Meer informatie over de workshop van 30 en 31 januari 2013 vindt u hier

Rapport 188 (2011): Studie naar scenario’s voor het afvoerregime van de Rijn (is geactualiseerd in rapport 297)

Rapport 174 (2009): Literatuurevaluatie “Analyse van de stand van de kennis over de veranderingen die zich tot dusver hebben voorgedaan in het klimaat en over de gevolgen van de klimaatverandering voor de waterhuishouding in het Rijnstroomgebied”