Samenvatting
Tijdens de Plenaire Vergadering van 1999 heeft de ICBR haar werkgroep Ecologie de opdracht gegeven om de hydromorfologie van de Rijn te beschrijven en op een kaart met een schaal van 1:100.000 weer te geven. Deze beschrijving vult de biologische inventarisaties uit 2000 aan en onderbouwt en vervolledigt het streven naar een biotoopnetwerk aan de hoofdstroom van de Rijn. Het biotoopnetwerk – zoals vastgelegd in het programma “Rijn 2020” – zal in de toekomst worden gevisualiseerd met behulp van een kaart van de Rijn.
De Europese Kaderrichtlijn Water (EG-KRW) voorziet in vergelijkbare kwaliteitsdoelstellingen voor de Europese wateren en vereist de inventarisatie en beoordeling van de ecomorfologische kenmerken van rivieren.
Het doel van de hydromorfologische kaarten is de objectieve en transparante beoordeling van de ecologische functionaliteit van de rivier- en uiterwaardstructuur aan de hand van geselecteerde indicatoren (hydromorfologische parameters). Omdat de ecologische functionaliteit grotendeels afhankelijk is van de vorm en structuur van de rivierbedding en de uiterwaard, zijn de hydromorfologische criteria bepalend voor de ecologische beoordeling van de watertoestand.
Met deze inventarisaties wordt meer beoogd dan alleen de vaststelling en beoordeling van de ecomorfologische watertoestand. Veeleer wordt de basis gelegd voor bijv. de planning en beoordeling van waterbouwkundige maatregelen en ecologische herstelmaatregelen, voor onderhoud en ontwikkeling en voor milieu-effectbeoordelingen.
De Rijnoeverstaten beschikken al sinds jaren over methodes ter beoordeling van de waterkwaliteit, maar onderzoek naar de hydromorfologie van de wateren wordt pas sinds het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw verricht, daarbij wordt de nadruk gelegd op kleinere rivieren. De methodes hiervoor hebben veel staten sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw ontwikkeld.