Vanwege de COVID-19-pandemie heeft de jaarlijkse Plenaire vergadering van de ICBR op 1 en 2 juli 2021 voor de tweede keer op rij plaatsgevonden als videoconferentie met simultane vertolking in het Nederlands, Duits en Frans. ICBR-voorzitter Veronica Manfredi en Liz van Duin, vertegenwoordiger van het gastland Nederland, hebben ca. 60 deelnemers mogen verwelkomen.
ICBR-rapporten aangenomen in online Plenaire vergadering
Eind 2020 zijn reeds meerdere biologische ICBR-rapporten, de Rijnatlas en het internationaal overstromingsrisicobeheerplan Rijn gepubliceerd. De Plenaire vergadering heeft nu vier andere technische rapporten aangenomen die aan de hand van verschillende indicatoren een omvangrijk beeld geven van de ecologische en chemische toestand van de Rijn. De rapporten worden regelmatig opgesteld en zijn richtinggevend voor veel producten van de ICBR:
- ''Visfauna in de Rijn 2018/2019'', link: https://www.iksr.org/fileadmin/user_upload/DKDM/Dokumente/Fachberichte/NL/rp_Nl_0279.pdf
- ''Syntheserapport over het Rijnmeetprogramma biologie 2018/2019'', link: https://www.iksr.org/fileadmin/user_upload/DKDM/Dokumente/Fachberichte/NL/rp_Nl_0280.pdf
- ''Emissie-inventarisatie 2016'', link: https://www.iksr.org/fileadmin/user_upload/DKDM/Dokumente/Fachberichte/NL/rp_Nl_0278_nl.pdf
- ''Rapport over de kwaliteit van het Rijnwater 2017-2018'', link: https://www.iksr.org/fileadmin/user_upload/DKDM/Dokumente/Fachberichte/NL/rp_Nl_0281_nl.pdf
- Overzichtstabel: https://www.iksr.org/nl/publieksvoorlichting/documenten/archief/rapporten/overzichtstabel
Verdere inspanningen nodig op basis van de geboekte resultaten
Alle wateren in het Rijnstroomgebied moeten zo snel mogelijk de goede ecologische en chemische toestand dan wel het goede ecologische potentieel bereiken. Verder willen de landen tegen 2040 een duurzaam beheerd en klimaatbestendig Rijnstroomgebied creëren. Dit is wat het ambitieuze programma Rijn 2040 beoogt, dat in 2020 door de Rijnministersconferentie werd vastgesteld.
De nieuwe rapporten laten zien dat er op de weg daarheen al veel vooruitgang is geboekt, maar dat ook verdere inspanningen nodig zijn. De belangrijkste bevindingen kort samengevat:
- Dankzij de verbeterde waterkwaliteit en de uitvoering van maatregelen voor het herstel van de passeerbaarheid en renaturering hebben de levensgemeenschappen van de Rijn sinds 1990 aanzienlijke vooruitgang geboekt.
- De vermindering van de nutriëntenbelasting van de Rijn heeft zowel bij de kiezelalgen die op de waterbodem leven als bij de zwevende algen (fytoplankton) geleid tot natuurlijkere levensgemeenschappen. Daarvan profiteren ook de fauna en flora.
- Bijna alle typische vissoorten zijn tegenwoordig weer te vinden in de Rijn, waaronder ook trekvissen zoals de zalm. Op veel plekken is er echter sprake van een dominantie van soorten die lage eisen stellen aan hun leefgebied of invasieve soorten. Er moeten meer waardevolle habitats met een grotere structuurrijkdom in de oeverzone worden aangelegd en verdere migratiebarrières voor vissen moeten uit de weg geruimd worden.
- Steeds vaker voorkomende extreme gebeurtenissen als gevolg van de klimaatverandering (bijv. lage waterstanden en hoge watertemperaturen) hebben een effect op de fauna en flora in de Rijn. Om de gevolgen van de mondiale veranderingen in het milieu en de complexe verbanden beter te kunnen begrijpen, is verder onderzoek noodzakelijk.
- De emissies van nutriënten en zware metalen zijn sinds de vorige inventarisatie verder afgenomen, in de eerste plaats door de reductie van puntlozingen.
- Microverontreinigingen, bijvoorbeeld door röntgencontrastmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen, blijven een uitdaging. Door maatregelen te nemen, met name aan de bron tot en met de uitrusting van rwzi's met de vierde zuiveringsstap, kunnen ze in de toekomst worden verminderd. Dit is op sommige plekken in Zwitserland, Baden-Württemberg en Noordrijn-Westfalen al gebeurd.
Stroomgebiedbeheerplan Rijn: Indiening zienswijze nog mogelijk tot 15 oktober
Deze en andere bevindingen uit de ICBR-rapporten zijn ook verwerkt in het concept van het internationaal gecoördineerde stroomgebiedbeheerplan Rijn 2022-2027.
Het conceptplan werd medio april gepubliceerd op de website van de ICBR: https://www.iksr.org/nl/eu-richtlijnen/eg-kaderrichtlijn-water/stroomgebiedbeheerplan-2021. Geïnteresseerden kunnen nog tot 15 oktober 2021 hun zienswijze indienen.
Met vragen kunt u terecht bij
Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR)
Marc Daniel Heintz
0049-261-94252-19
marcdaniel.heintz@iksr.de
De ICBR in het kort
In de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR) werken Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Nederland en de Europese Unie al meer dan zeventig jaar samen op basis van een volkenrechtelijke overeenkomst om de verschillende gebruiksfuncties en de bescherming van de rivier met elkaar in overeenstemming te brengen. In het kader van de tenuitvoerlegging van de Europese richtlijnen is de grensoverschrijdende samenwerking uitgebreid met Oostenrijk, Liechtenstein, Italië en Wallonië.
De huidige voorzitter is Veronica Manfredi van de Europese Commissie. Een internationaal bezet secretariaat dat is gevestigd in Koblenz (Duitsland) staat haar en de overleggroepen van de ICBR terzijde.
Zie ook www.iksr.org en https://twitter.com/ICPRhine.